Ο Ελληνικός Κινηματογράφος μας είναι άγνωστος. Κακά τα ψέματα. Προφανώς και «Ελληνικό Σινεμά» δεν είναι αυτές οι 25 ταινίες που βλέπουμε να ανακυκλώνονται στα Ιδιωτικά κανάλια – και σαν υπνωτισμένοι βλέπουμε και ξαναβλέπουμε. Ευτυχώς η ΕΡΤ έχει αρχίσει να [ξανα]χτίζει ζώνες αφιερωμένες στον Ελληνικό Κινηματογράφο δίνοντάς μας έτσι την δυνατότητα να γνωρίσουμε άγνωστες – ή παραγνωρισμένες – ταινίες. Κάνοντας, τέλος, zapping στα μικρά, περιφερειακά κανάλια πάντα υπάρχει η πιθανότητα να πέσεις πάνω σε άγνωστα «διαμαντάκια». Ταινίες που μπορεί να μην είναι «illustration» όπως οι ώριμες παραγωγές της Φίνος, οι περισσότερες  όμως διαθέτουν στοιχεία που αξίζει να τους αφιερώσουμε χρόνο. Κάπως έτσι – εντελώς τυχαία – έπεσα επάνω στην «Μονεμβασιά». Όχι δεν μιλάμε για vintage ντοκιμαντέρ ταξιδιωτικού περιεχομένου. Πρόκειται για “αστυνομική / κοινωνική” κινηματογραφική ταινία του 1964 με πρωταγωνιστή το ανερχόμενο sex symbol της εποχής, τον Άλκη Γιαννακά….. Η ταινία μάλιστα προβλήθηκε τη σαιζόν 1964-1965 και έκοψε 56.345 εισιτήρια. Ήρθε στην 70η θέση σε σύνολο 93 ταινιών της χρονιάς.

Το σενάριο και την σκηνοθεσία της ταινίας υπογράφει ο Γιώργος Σαρής – σε μια αναζήτηση δεν βρήκα περισσότερα στοιχεία για τον δημιουργό. Την μουσική της ταινίας [η οποία μάλιστα βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1964 με το «βραβείο Μουσικής»] υπογράφει ο πολυσχιδής συνθέτης που υπηρέτησε συστηματικά την Κινηματογραφική Μουσική, Νίκος Μαμαγκάκης.

Η υπόθεση του έργου έχει να κάνει με ένα νεαρό playboy, τον Νίκο, περιζήτητο κοσμικό, γυναικά και τζογαδόρο ο οποίος προκειμένου να ξεπληρώσει τα συσσωρευμένα χρέη του στα χαρτιά και έχοντας διαπράψει ένα φόνο, αναλαμβάνει συμβόλαιο εκτέλεσης μιας νεαρής γυναίκας, της Λένας, η οποία έχει απομονωθεί στο κάστρο της Μονεμβασιάς. Η γνωριμία ωστόσο μαζί της τον κάνει να αλλάξει γνώμη…..

Τη φωτογραφία υπογράφουν ο Δήμος Σακκελαρίου και ο Ντίνος Κατσουρίδης και τολμώ να πω ότι συμπεριλαμβάνεται στα συν της ταινίας. Η αποτύπωση της Μονεμβασιάς μέσα από την ταινία έχει τρομερό ενδιαφέρον γιατί γνωρίζουμε μια Μονεμβασιά που – όπως αναφέρεται αρκετές φορές στην ταινία – δεν υπάρχει δείγμα τουρίστα….. Χωρίς το σημερινό της «λούστρο», η φτωχή Μονεμβασιά του ’60 έχει κάτι αγνό και «παραδείσιο» ενώ πανέμορφος είναι και ο νέος οικισμός με μια ανοιχτοσύνη που την καθιστά πραγματικά “σκηνικό” – άξιο επίσης παρατήρησης το ότι τα βουνά είναι εντυπωσιακά γυμνά παραπέμποντας περισσότερο στην τοπιογραφία της Μάνης.

Ερχόμενοι στους ηθοποιούς, δίπλα στον Άλκη Γιαννακά πρωταγωνιστεί η πρωτοεμφανιζόμενη Έλενα Μάνου [ως Λένα Ζάννα], ο Δήμος Σταρένιος κάνει τον πρόεδρο της Κοινότητας της Μονεμβασιάς, η πληθωρική Μαίρη Μεταξά [η κλασσική μάνα του Βουτσά] κάνει ρόλο που παραπέμπει στην Ματούλα και την ταβέρνα της ενώ σε ρόλο guest εμφανίζονται οι Αλεξάνδρα Λαδικού, η Δέσπω Διαμαντίδου και ο Μίνως Αργυράκης [στον οποίον οφείλονται και τα σχέδια των τίτλων της ταινίας].

Ο σκηνοθέτης αποτυπώνει την αντίθεση ανάμεσα στην «Γλυκειά ζωή» μιας πρωτεύουσας που έχει ανακαλύψει τους έντονους ρυθμούς και την διασκέδαση, με την νεολαία να αφήνεται σε μια ζωή «απελευθερωμένη» και ηδονιστική και στην Μονεμβασιά, από την άλλη, που αποτυπώνεται ως ένα όμορφο, ιστορικό πλην όμως απόλυτα απομονωμένο κομμάτι της περιφέρειας. Ένας άλλος κόσμος κυριολεκτικά.

Ο Γιαννακάς επιβάλλεται απλά με την παρουσία του [ας μην κάνουμε λόγο για ερμηνεία] και εύκολα αντιλαμβανόμαστε πως ο ρόλος του στην «Μονεμβασιά» του άνοιξε το δρόμο για το «Ρεμάλι της Φωκίωνος Νέγρη» που ήρθε την επόμενη χρονιά για να τον απογειώσει στο Ελληνικό σταρ σύστεμ…

Παρά τα επιμέρους καλά στοιχεία της η ταινία δεν καταφέρνει να συνεπάρει το θεατή και ενδεχομένως να είχε καλύτερη τύχη αν έβγαινε με άλλο τίτλο και όχι απλά ένα «αμήχανο» «Μονεμβασιά». Για όλους όσους πάντως αγαπάμε την Καστροπολιτεία αυτή η ταινία είναι ένα πολύτιμο ντοκουμέντο…..

Κείμενο + επιμέλεια φωτογραφικού υλικού: Πάνος Α. Παπαδολιάς

Διαφημιστική αφισσέτα της ταινίας με την κυρίαρχη αισθητική της δεκαετίας του 60

Οι τίτλοι της ταινίας είναι επάνω σε σχέδια του Μίνωα Αργυράκη ο οποίος υπήρξε μια σύνθετη και ιδιαίτερη καλλιτεχνική προσωπικότητα [πολλοί τον γνωρίζουν μέσα από τα εξώφυλλα δίσκων που δημιούργησε για τον Μάνο Χατζηδάκι καθώς επίσης και το ότι υπήρξε ο σκηνογράφος της θρυλικής παράστασης “Η Μαγική πόλη” – 1963 αλλά και από τα σκηνικά της αγαπημένης σειράς “Λούνα Παρκ” του Δαλιανίδη

Πρωταγωνίστρια της ταινίας είναι η νεαρή Έλενα Μάνου η οποία κάνει την πρώτη της κινηματογραφική εμφάνιση. Δεν βρήκα πολλά στοιχεία για την ηθοποιό η οποία θυμίζει στην ταινία την Αλίκη στο “Ταξίδι”

Μονεμβασιά, 1963. Ένα μικρό και άκρως γραφικό χωριό.

Ο Γιαννακάς έπεισε στον ρόλο του ως γοητευτικού και επικίνδυνου playboy και σίγουρα αυτό του άνοιξε το δρόμο για το “Ρεμάλι της Φωκίωνος Νέγρη” που ήρθε την επόμενη χρονιά

Πολλές οι διαφορές με την Καστροπολιτεία του σήμερα. Εντύπωση προκαλεί το ότι το κεντρικό καλντερίμι του Κάστρου ήταν ασφαλτοστρωμένο και προφανώς κάποια στιγμή στις επόμενες δεκαετίες αφαιρέθηκε το τσιμέντο και έγινε και πάλι πετρόκτιστο καλντερίμι

Ο Γιαννακάς, ως ηθοποιός, κάλυψε ένα κενό – εκείνο του “γοητευτικού κακού παιδιού”, του ωραίου που πάνω από όλα είναι “επικίνδυνος”

Ο δρόμος που οδηγεί από το κάστρο προς τον νέο οικισμό – όλα ίδια και όμως τόσο διαφορετικά

Ο Μίνως Αργυράκης κρατά στην ταινία τον ρόλο του “φευγάτου του χωριού”. Η πιο γνωστή κινηματογραφική του συμμετοχή ήταν το 1967 στα γυρίσματα της ταινίας “Oedipus the King” σε σκηνοθεσία του Phιiip Saville όπου έλαβε μέρος ως μέλος του Χορού δίπλα στον Κρίστοφερ Πλάμμερ – Οιδίποδα και τον Όρσον Γουέλς – Τειρεσία

Την Διεύθυνση Φωτογραφίας υπογράφουν δυο άνθρωποι που συνδέθηκαν με τον Ελληνικό Κινηματογράφο και τις ταινίες που τον “δημιούργησαν”. Ο Δήμος Σακελλαρίου έχει κάνει από την “Συνοικία το όνειρο” έως την “Υπολοχαγό Νατάσσα” ενώ ο Ντίνος Κατσουρίδης άφησε έντονο επίσης το αποτύπωμά του – να σταθούμε στο ότι υπήρξε στενός συνεργάτης του Θανάση Βέγγου